Dalia (znana również jako georginia) to prawdziwa perła wśród roślin ozdobnych, ceniona za niezwykłe bogactwo kolorów, form i rozmiarów. Choć obecnie zachwyca ogrody na całym świecie, jej historia zaczyna się na terenach górskich Ameryki Środkowej, gdzie była uprawiana już przez cywilizacje prekolumbijskie.
Spis treści:
Dalia – pochodzenie i systematyka
Rodzaj Dahlia Cav. obejmuje 41 gatunków należących do rodziny astrowatych (Asteraceae), klasyfikowanych w obrębie podrodziny Asteroideae i plemienia Coreopsideae. Naturalnym siedliskiem dalii są górzyste rejony od Meksyku po Panamę oraz obszary Kolumbii. Największe zróżnicowanie tych roślin występuje właśnie w Meksyku, co czyni ten kraj kolebką dalii.
Nazwa Dahlia pochodzi od nazwiska szwedzkiego botanika Andersa Dahla, ucznia słynnego Karola Linneusza.
Morfologia rośliny
Dalie to byliny, czasem z częściowo zdrewniałą podstawą łodygi i charakterystycznymi bulwami korzeniowymi pod ziemią. W zależności od gatunku i odmiany osiągają wysokość od 35 cm do nawet 2 metrów, choć niektóre dzikie formy mogą dorastać do 9 metrów długości!
Zobacz też:
Liście są zazwyczaj naprzeciwległe, ząbkowane lub pierzasto podzielone. Kwiaty, będące główną ozdobą rośliny, zebrane są w efektowne koszyczki kwiatowe, w których zewnętrzne kwiaty języczkowate mają intensywne kolory – od bieli i żółci, przez róż i pomarańcz, po purpurę i fiolet. Wewnętrzne kwiaty są rurkowate, często mniej efektowne, lecz nie mniej ważne dla biologii rośliny.
Historia i zastosowanie
Już w czasach prekolumbijskich dalie pełniły ważną rolę – ich bulwy wykorzystywano jako paszę dla zwierząt, a także rośliny lecznicze. Estetyczne walory kwiatów nie pozostały jednak niezauważone. Po sprowadzeniu do Europy w XVIII wieku, dalie szybko zyskały popularność jako rośliny ozdobne, szczególnie w pierwszej połowie XIX wieku.
Współczesne odmiany ozdobne to w większości mieszańce międzygatunkowe, głównie pochodzące od Dahlia coccinea (dalii szkarłatnej) oraz Dahlia pinnata. Ogrodnicy na całym świecie wyhodowali tysiące odmian, które różnią się wielkością, kształtem i barwą kwiatów – od prostych pojedynczych po pełne, przypominające pompony.
Uprawa i pielęgnacja dalii
Stanowisko i gleba
Dalie najlepiej rosną w pełnym słońcu, w żyznej, przepuszczalnej glebie. Ze względu na bujne kwitnienie, wymagają obfitego podlewania – latem nawet do 9 litrów wody co drugi dzień. Rośliny te są także dość żarłoczne – warto je regularnie nawozić.
Pielęgnacja
Aby osiągnąć imponujące kwiatostany, ogrodnicy często usuwają boczne pąki, pozostawiając tylko jeden główny. Wysokie odmiany warto podpierać, by uniknąć ich łamania pod ciężarem kwiatów.
Rozmnażanie
Dalie można rozmnażać przez podział bulw, sadzonkowanie oraz z nasion (wysiew w kwietniu, późniejsze pikowanie do doniczek). Najczęściej jednak stosuje się rozmnażanie wegetatywne, które pozwala zachować cechy odmiany.
Zimowanie
Ponieważ dalie są wrażliwe na mróz, ich bulwy należy wykopać jesienią. Po wstępnym przesuszeniu w słońcu, rośliny oczyszcza się z ziemi, przycina łodygi i przechowuje w chłodnym, przewiewnym miejscu na lekko wilgotnym torfie. Zanurzenie bulw w środku grzybobójczym zmniejsza ryzyko chorób.
Dalia – gatunki
Choć w ogrodach dominują mieszańce, warto wspomnieć o bogactwie gatunków dziko rosnących. Do najbardziej znanych należą:
-
Dahlia coccinea – dalia szkarłatna
-
Dahlia imperialis – dalia cesarska, osiągająca kilka metrów wysokości
-
Dahlia pinnata – pierwotna forma wielu odmian ogrodowych
Pełna lista gatunków liczy aż 41 pozycji, dokumentujących ogromną różnorodność tej rośliny w naturze.
Symbolika i znaczenie kulturowe dalii
W symbolice kwiatów dalia oznacza wdzięk, siłę charakteru i wyrafinowanie. To także kwiat uznawany za symbol zmienności losu i piękna przemijania. Nic dziwnego, że często zdobi bukiety ślubne, dekoracje weselne i ogrody reprezentacyjne.
Dalia – piękny kwiat, o który należy dbać
Dalia to nie tylko efektowna ozdoba ogrodu, ale także roślina o fascynującej historii i bogatej różnorodności biologicznej. Dzięki łatwej uprawie, szerokiej palecie kolorów i nieskończonym możliwościom aranżacyjnym, dalie z pewnością pozostaną jednymi z najchętniej uprawianych roślin ozdobnych na świecie. Ich obecność w ogrodzie to gwarancja barwnego spektaklu – od późnego lata aż do pierwszych przymrozków.
Joanna Szczypiorska to pasjonatka ogrodnictwa, która od lat dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem na blogu poświęconym roślinom NaszeRosliny.pl. Zafascynowana naturą, Joanna specjalizuje się w pielęgnacji kwiatów doniczkowych, zakładaniu domowych ogródków i kreowaniu zielonych przestrzeni, nawet na małych powierzchniach. Jej misją jest inspirowanie innych do tworzenia pięknych, naturalnych aranżacji w domach i ogrodach, niezależnie od posiadanej przestrzeni.
