Por to warzywo o delikatnym, cebulowym smaku, które cieszy się popularnością w polskiej kuchni, szczególnie w zupach, sałatkach i daniach jednogarnkowych. Jego uprawa jest stosunkowo prosta, ale wymaga odpowiedniego zaplanowania terminów siewu i sadzenia, aby uzyskać długie, białe łodygi i zdrowe liście. W polskim klimacie, z wyraźnymi porami roku i zmiennymi temperaturami, wybór właściwego momentu na sadzenie pora jest kluczowy dla sukcesu uprawy. Por jest rośliną dwuletnią, ale uprawia się go jako jednoroczną, a jego długi okres wegetacyjny wymaga starannego przygotowania rozsady lub siewu bezpośredniego. Zrozumienie potrzeb tej rośliny pozwala ogrodnikom cieszyć się obfitymi plonami nawet w trudniejszych warunkach.
W Polsce por najczęściej uprawia się z rozsady, co daje lepsze rezultaty niż siew bezpośredni, szczególnie w chłodniejszych regionach. Produkcję rozsady rozpoczyna się w lutym lub marcu, w zależności od lokalnego klimatu. W cieplejszych obszarach, takich jak Wielkopolska, siew można zacząć już w połowie lutego, podczas gdy w chłodniejszych, jak Mazury, lepiej poczekać do początku marca. Nasiona wysiewa się do skrzynek lub wielodoniczek, w lekkim, przepuszczalnym podłożu, utrzymując temperaturę 15-20°C. Kiełkowanie trwa zwykle 10-20 dni, a młode rośliny pikuje się, gdy osiągną wysokość 5-7 cm, co wzmacnia ich system korzeniowy. Rozsada jest gotowa do sadzenia w gruncie po 8-10 tygodniach, gdy ma 15-20 cm wysokości i grubość ołówka.
Sadzenie rozsady pora do gruntu odbywa się w Polsce od kwietnia do początku czerwca, w zależności od regionu i pogody. W cieplejszych częściach kraju, takich jak Dolny Śląsk, sadzenie można rozpocząć już w połowie kwietnia, po ustąpieniu ryzyka silnych przymrozków, podczas gdy w chłodniejszych regionach, jak Podlasie, lepiej poczekać do maja. Por preferuje stanowiska słoneczne, z żyzną, próchniczną glebą o pH 6,0-7,0, dobrze utrzymującą wilgoć. Przed sadzeniem glebę warto wzbogacić kompostem, ponieważ por potrzebuje składników odżywczych do wytworzenia długich łodyg. Rozsadę sadzi się w głębokich dołkach (10-15 cm), w rozstawie 10-15 cm między roślinami i 30-40 cm między rzędami, co pozwala na późniejsze obsypywanie ziemią, wybielające łodygi.
Alternatywną metodą jest siew bezpośredni do gruntu, który stosuje się głównie w cieplejszych regionach Polski, od marca do kwietnia. Siew bezpośredni jest mniej popularny, ponieważ wymaga dłuższej wegetacji i jest bardziej narażony na niepowodzenia związane z pogodą. Por wysiany bezpośrednio zbiera się zwykle później, od późnego lata do jesieni. W trakcie sezonu por wymaga regularnego podlewania, szczególnie w suchych okresach, oraz nawożenia nawozami bogatymi w azot, co wspiera wzrost liści i łodyg. Zbiory pora rozpoczynają się od lipca dla wczesnych odmian i trwają do października, a w łagodnych zimach nawet dłużej, ponieważ por jest odporny na lekkie przymrozki.
Sadzenie pora w odpowiednim terminie to klucz do uzyskania zdrowych, smacznych plonów. W polskim klimacie przygotowanie rozsady wczesną wiosną i sadzenie w gruncie po ustąpieniu chłodów pozwalają ogrodnikom cieszyć się tym warzywem przez większą część roku, nawet w zmiennych warunkach pogodowych.
Joanna Szczypiorska to pasjonatka ogrodnictwa, która od lat dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem na blogu poświęconym roślinom NaszeRosliny.pl. Zafascynowana naturą, Joanna specjalizuje się w pielęgnacji kwiatów doniczkowych, zakładaniu domowych ogródków i kreowaniu zielonych przestrzeni, nawet na małych powierzchniach. Jej misją jest inspirowanie innych do tworzenia pięknych, naturalnych aranżacji w domach i ogrodach, niezależnie od posiadanej przestrzeni.
